Waarom is YIN Yoga goed voor je hart?
Als je dat aan de gemiddelde dokter vraagt, zal deze tegenwoordig steeds vaker zeggen dat het je helpt om meer te ontspannen, en dat dat goed is voor je hart. En dat is natuurlijk waar én goed nieuws.
Als je deze vraag aan een yogadocent vraagt, zat die zeggen dat yoga je helpt om de weg naar jezelf, en daarmee naar je hart, weer te vinden en van daaruit te leven. En dat dat per definitie al goed is voor je hart. Ook helemaal waar. En ook precies de reden waarom Jobst Winter (cardioloog) en ik, Natasja van der Loo- Hamstra (YIN Yoga opleider en YIN Yoga therapeut) samen verschillende modules binnen de opleidingen van YIN Centrum geven en daarmee de heilzame en therapeutische werking van YIN Yoga te belichten.
Om helderder te krijgen waarom yoga en in ons geval specifiek YIN yoga zo bijdraagt aan een gezond kloppend hart, benaderen we ons hart zowel vanuit de reguliere geneeskunde als vanuit het perspectief van Integrale Geneeskunde, waaronder ook de TCM.
Functie van ons hart
Een integrale blik
‘Het hart is de pomp die zorgt voor een goede bloedstroom door ons fysieke lichaam’. Dit is een zeer mechanische benadering, waarbij vanuit een energetische blik het hart veel meer is dan dat. Daar is het hart de Keizer van alle organen, die zonder oordeel ziet wat is, voelt of het klopt en deze informatie doorgeeft aan het lichaam. Bovendien zet het hart het bloed stil: na iedere slag als de kleppen zich sluiten, staat het even stil bij de levenskracht die binnengekomen is. Geweldig toch?
Hoe vaak gun jij jezelf een pauze? Een pauze om gewoon bijvoorbeeld na een ontmoeting of afspraak even te voelen ‘hoe was dit voor mij? Wat heeft het mij gebracht, gekost, hoe voel ik mij nu en wat heb ik nu nodig?
Ook in de reguliere geneeskunde wordt gelukkig steeds duidelijker dat het hart een bredere functie heeft en dat meer onderzoek wenselijk is. Zo zijn er al steeds duidelijkere bewijzen dat de hart- brein connectie er is. Niet alleen om het hart als pomp mechanisch aan te sturen, maar meer in energetische zin dat deze twee elkaar beïnvloeden en nodig hebben.
Klachten, of signalen van het hart
De meest voorkomende klachten van mensen in de spreekkamer van de cardioloog zijn hartkloppingen en het hartinfarct. Dit laatste door zuurstofgebrek van de hartspier door het dichtslibben van de vaten. Hierbij zijn de signalen bij vrouwen anders dan bij mannen. Anatomisch zijn onze wel bijna identiek, maar in een vrouwenlichaam is een andere hormoonhuishouding, die in de loop van het leven ook nog verandert. Echter, in veel gevallen is er bij signalen war mensen mee komen mechanisch (nog) niets aan de hand. In ieder geval niet concreet meetbaar. Betekent dat dan ook dat er werkelijk niets aan de hand is? En wat kan er dan op een dieper niveau onder deze signalen liggen? Daar komt de YIN Yoga Therapie om de hoek.
Oorzaken
De oorzaken van hartklachten in onze samenleving zijn, naast aanleg, heel vaak stress, druk, spanningen, trauma en leefstijl. Bovendien zijn er veel aanwijzingen dat de klachten die mensen hebben, niet komen van het hart zelf, maar van het Pericard dat eromheen zit als beschermer van ons hart. Hoe komt het toch dat wij onszelf zoveel stress cadeau doen en wat maakt emoties zo onbemind? Mensen gaan voor gemak. En grote dingen als groei en bewustzijn, komen nou eenmaal niet vanuit gemak.
Het Pericard, vol met zenuwen, kan verkrampen. Hoe verkrampter het Pericard is, hoe meer klachten dat geeft. Andersom, als het Pericard helemaal niet meer beschermt, gaat het natuurlijk ook mis. Er zijn er gewoon heftige gebeurtenissen in ons leven. Een verbroken liefde, het verliezen van een dierbare, het kan allemaal werkelijk hartzeer geven. Het is echter dan alleen niet het hart, maar het Pericard dat deze pijn veroorzaakt.
Het bekende muurtje om je heen bouwen of juist alles maar binnen laten vallen, geeft allebei problemen: ofwel je beschermt jezelf bewust of onbewust tegen pijn en verdriet, maar voelt ook niet meer wie je werkelijk bent en wat je nodig hebt, óf je wordt zo overspoeld door de mensen en de wereld om je heen dat je jezelf daarin verliest. Die cliché maar toch begeerde gulden middenweg.
Toen mijn vader op 30.12.2018 uit het leven stapte, had ik zulke steken in mijn borst, dat ik werkelijk dacht dat ik een hartaanval had. Als messteken zo scherp. Jobst heeft mijn hart gecheckt, ik heb een mooi en gezond hart gelukkig. Het was mijn Pericard dat ‘de klappen opving’. Doorademen, yinnen, doorvoelen. Zo kregen de rouw en de pijn de ruimte en de aandacht die het overlijden van mijn vader verdiende en voor die ik zo nodig had.
Jobst kon door het yinnen weer bij zijn hart. Hij kan weer dokteren naar wie hij in werkelijkheid is: een mens met een passie voor mensen en het hart. Hij neemt weer de tijd om hen te horen, te zien en te kijken hoe je samen gezonder verder kunt. Ook als hem dat dus financieel minder oplevert.
Wanneer ga je naar de dokter?
Als je je zorgen maakt. Als er iets is dat slecht is voor je hart, is het zorgen en stress! Dan zit je in je hoofd en voel je niet meer zuiver of het klopt. En dan, is meten weten. Als er onverhoopt toch iets aan de hand is, kun je ingrijpen waar nodig.
Yoga en ons hart
Stil staan
Op de mat, onttrek je jezelf aan de dagelijkse ratrace. Je verstilt, vertraagt, keert naar binnen. Je zet jezelf letterlijk stil om te voelen: ‘Wat is er in mij op dit moment? Waar sta ik, wat heb ik nodig, waar mag het heen, klopt het allemaal nog?’ Stilstaan bij wat er is, zoals het hart het bloed ook even stilzet. Je maakt contact met je lichaam, voelt het verhaal dat het je vertelt en leert daar meer naar te leven.
Stress en emoties
Overtollige spanning en emoties krijgen ruimte om gevoeld en losgelaten te worden. Dit, door de lange tijd dat je in een yin yogahouding verblijft, eventueel rakende woorden van een docent of net de voor jou juiste muziek of stilte. Door het contact met je lichaam en verbinding met je hart, maak je andere keuzes, kun je oude patronen verlaten en zul je minder in stressvolle situaties belanden. Er is op je mat geen afleiding om je achter te verschuilen.
Adem
Aandacht voor je adem maakt fysiologisch dat je verschoont en alle organen en spieren weer goed voorzien worden van zuurstof en levensenergie. Bovendien kalmeert een rustige adem de nervus vagus, waarmee je bloeddruk, je cortisolspiegel en andere yange communicatiestofjes dalen. Focus op je adem, haalt je uit je hoofd en brengt je bij je lichaam. Dit alles, komt je hart zeer zeker ten goede en maakt yoga een goed recept voor dit prachtige orgaan.
Balans in kwetsbaarheid en bescherming
Het gebied van de borst wordt door verschillende houdingen ruimer en toegankelijker door yinyoga, wat maakt dat ook het pericard weer kan verzachten. Het pericard zit vol met zenuwen en hoe verkrampter het is, hoe pijnlijker iedere beïnvloeding van buiten of van binnenuit is. Daarnaast word je hart weer bereikbaar als het pericard kan ontspannen, wat door YIN yoga mogelijk gemaakt wordt. Emoties kunnen weer doorvoeld worden, wat daarna ruimte en rust geeft., van waaruit je weer voor jou gezondere keuzes kunt maken.
Zo zijn er nog veel meer aspecten in YIN Yoga die onderbouwen waarom deze yogavorm een preventief én curatief doktersrecept zou mogen zijn. En niet alleen bij hartklachten, maar bij vele signalen en vooral: om in balans te blijven en ver te blijven bij ziekenhuizen of een apotheek. Zeker, als het acuut is of echt niet anders kan: maak gebruik van de hulp en de kennis die er is. Maar voorkomen….;-)!
Luisteren, gehoord worden, samen van hart tot hart in verbinding zijn en kijken naar mogelijkheden brengt je zo heel veel verder. En dat begint bij het horen van en luisteren naar en in verbinding zijn met jezelf. Ik zeg: yin yoga!
Geraakt? We vertellen je er graag meer over in verdiepingsmodules over onder ander de overgang, het hart, de longen, Zorg voor je Hart, YIN en Trauma en de YIN Yoga Basis 100 uur Opleiding.
Laten we ons hard maken voor ons hart. Dat van onszelf en van elkaar.
Namasté, Jobst en Natasja
(uitgebreide versie van het artikel dat ik schreef voor de YogaKrant, Zomer 2024)
